Midwinterhoornblazen in Twente

Historie

Sinds mensenheugenis wordt in Twente op de midwinterhoorn geblazen. De herkomst is niet geheel duidelijk, deskundigen vermoeden dat de midwinterhoorn een rol speelt bij de kortste dag (en langste nacht) van het jaar. De midwinterhoorn zou gebruikt zijn om vele boze geesten te verdrijven en de zon 'terug te roepen' die dan op haar laagste punt staat.

Het maken van een midwinterhoorn is een knap stuk handwerk, waarbij een grote dosis kennis en geduld aan te pas komt. De hoorn wordt gemaakt van berken- of wilgenhout en is ongeveer 1,50 m. lang.

Nadat de boomschors is verwijderd van de stam wordt deze in de lengte doormidden gezaagd. Daarna worden beide helften uitgehold met een guts. De binnenkant wordt gladgeschuurd en de twee delen worden op elkaar gelijmd. Daarna wordt de midwinterhoorn vaak gelakt en van ringen voorzien. Dit noemt men een droge hoorn.

Vroeger bevochtigde men de hoorn met water waardoor de biezen uitzetten en de naden werden zo gesloten. Vandaar dat we dit een natte hoorn noemen. Bij vriesweer werd er soms water in de hoorn gegoten, het ijslaagje zorgde voor een gladde wand, waardoor de hoorn mooier klonk.

Vaak zie je afbeeldingen van midwinterhoornblazers bij een put, dat is niet omdat dat beter klinkt, maar vroeger was dat nodig om de hoorn vochtig te houden.

Het mondstuk wordt gemaakt van vlierhout. Door de lippen tegen het mondstuk te persen en ze in trilling te brengen ontstaan de zogenoemde natuurtonen: een melancholiek en verdragend geluid. De techniek is niet te vergelijken met jachthoornblazen (dat klinkt veel stotender) of trompetspelen. Het is een roepinstrument, elke hoorn heeft een andere, unieke klank. Luister hieronder maar eens hoe dit klinkt...

Kom luisteren

Wil je zelf de klanken van de midwinterhoorn komen beluisteren? Dat kan, op bepaalde dagen en tijdstippen wordt er in Ootmarsum en Denekamp geblazen. In Ootmarsum zijn er 5 Midwinterhooorn-avondwandelingen, waarbij je langs drie locaties komt waar geblazen wordt. Onderweg wordt er Glühwein of chocolademelk geserveerd.

In Denekamp kun je ook op een aantal tijdstippen luisteren naar de midwinterhoorns, kijk op het blaasschema van de Doarper Mirweenterhoarnbloazers. op woensdagavond 8 december maken ze een Rondgang door het dorp. Ben je benieuwd hoe ze een midwinterhoorn maken, dan kun je op zaterdag 4 of 11 december een kijkje op het Landgoed Singraven nemen.